برونکوپنومونی یک نوع پنومونی است که موجب التهاب ریه‌ها می‌شود. علائم این حالت از خفیف تا شدید متفاوت بوده و می‌تواند شامل سرفه، مشکلات تنفسی و تب باشد. علت‌های بروز چنین وضعیتی عموما شامل عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی خواهد بود.
با توجه به آمار انتشار یافته از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، پنومونی سالانه زندگی بیش از 51 هزار نفر را تهدید کرده که اکثریت این موارد در کودکان و بزرگسالان 65 سال و بالاتر رخ می‌دهد. ما در این مقاله به توضیح برونکوپنومونی و همچنین علائم، علل و درمان آن پرداخته و اطلاعاتی را در رابطه با پیشگیری از این بیماری در اختیارتان قرار می‌دهیم.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با برونکوپنومونی
نایژه‌ها لوله‌های بزرگ انتقال هوا هستند که موجب اتصال ریه به شش می‌شوند. این نایژه‌ها به بسیاری از لوله‌های هوای بسیار کوچک به نام برونشیل‌ها تقسیم شده که ریه‌ها را تشکیل می‌دهند. برونشیل‌ها در انتهای خود دارای کیسه‌های هوایی کوچکی به نام آلوئول می‌باشند که در آن مبادله اکسیژن از ریه‌ها و دی اکسید کربن از جریان خون انجام می‌گیرد. پنومونی موجب التهاب در ریه‌ها شده که این وضعیت منجر به پرشدن آلوئول با مایع می‌گردد، این مایع در حقیقت عملکرد عادی ریه را مختل کرده و موجب ایجاد مشکلاتی در تنفس می‌شود. برونکوپنومونی نوعی پنومونی است که بر روی آلوئول در ریه‌ها و نایژه تاثیر می‌گذارد. علائم برونکوپنومونی همانطور که گفته شد از خفیف تا شدید متفاوت بوده و شایع‌ترین نوع آن در کودکان است. این بیماری عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عفونت در کودکان زیر 5 سال می‌باشد. توجه داشته باشید که علائم، علل، عوارض، تشخیص، درمان و پیشگیری از برونکوپنومونی معمولا مشابه بیماری پنومونی است.
معرفی علائم بیماری برونکوپنومونی
علائم برونکوپنومونی بسته به شدت بیماری متفاوت بوده و در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند کودکان، افراد مسن و افرادی که دارای شرایط خاصی هستند و یا داروهای خاصی مصرف می‌نمایند، شدیدتر است. علائم ناشی از این بیماری می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
تب
دشواری در تنفس و تنگی نفس
درد قفسه سینه که با سرفه و تنفس عمیق بدتر می‌شود
سرفه به همراه مخاط
عرق کردن
لرز
دردهای عضلانی
خستگی و ضعف
از دست دادن اشتها
سر درد
سردرگمی و بی‌نظمی خصوصا در افراد مسن
سرگیجه
تهوع و استفراغ
سرفه خونی
دلایل ایجاد این بیماری و معرفی عوامل خطرساز
شایع‌ترین علت برونکوپنومونی، عفونت باکتریایی ریه مانند استرپتوکوک پنومونیه و آنفولانزا نوع B است. از علت‌های ایجاد پنومونی نیز می‌توان به عفونت‌های ویروسی و قارچی ریه اشاره کرد. میکروب‌های خطرناک می‌توانند در نایژه و آلوئول وارد شده و شروع به تکثیر نمایند. گلبول‌های سفید خون که توسط سیستم ایمنی بدن تولید شده‌اند، به این میکروب‌ها حمله کرده و موجب التهاب می‌گردند. بروز علائم، معمولا ناشی از همین التهاب است. عوامل خطرسازی که می‌توانند موجب بروز برونکوپنومونی شوند، شامل موارد زیر خواهند بود:
کودکان زیر 2 سال
افراد مسن بالای 65 سال
سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل
عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
بیماری‌های ریوی دراز مدت مانند COPD، فیبروز کیستیک، برونشکتازی و آسم
سایر شرایط بهداشتی مانند دیابت، نارسایی قلبی و بیماری کبد
شرایطی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند مانند اچ آی وی یا برخی اختلالات خود ایمنی
مصرف دارو برای سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن از قبیل شیمی درمانی، پیوند اعضا یا استفاده طولانی مدت از استروئید
جراحی یا وجود زخم
فتق هیاتال و بررسی کامل مواد غذایی مرتبط با این مشکل
عوارض جانبی برونکوپنومونی شامل چه مواردی است؟
به گزارش مجله پزشکی آسان طب، در صورتی که برونکوپنومونی پیشرفته باشد و یا بدون درمان رها شود می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد خصوصا در کودکان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. از آنجایی که برونکوپنومونی بر تنفس فرد تاثیر می‌گذارد، می‌تواند بسیار جدی و حتی گاهی اوقات باعث مرگ شود. بر اساس شواهد، در سال 2015 حدود 920 هزار کودک زیر 5 سال در سراسر دنیا از پنومونی رنج برده و علت عمده مرگ و میر آن مربوط به برونکوپنومونی بود. در این قسمت از مقاله به عوارض جانبی این بیماری نگاهی خواهیم انداخت:
نارسایی تنفسی
سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS)
سپسیس، مسمومیت خونی یا همان سپتیسمی
آبسه ریه
معرفی روش‌های تشخیص این مشکل
برای تشخیص برونکوپنومونی، پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی بر روی بیمار انجام داده و تاریخچه پزشکی شخص را مورد بررسی قرار می‌دهد. مشکلات تنفسی مانند خس خس، نشانه‌های معمول برونکوپنومونی بوده اما می‌تواند علائم مشابهی را با سرماخوردگی یا آنفولانزا ایجاد کند که در این صورت تشخیص دشوار خواهد بود. در صورتی که پزشک به برونکوپنومونی مشکوک باشد، ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را برای تایید تشخیص، تعیین نوع و شدت وضعیت به بیمار توصیه نماید:
√ اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن که توسط آن پزشک داخل ریه‌ها را مشاهده کرده و علائم عفونت را بررسی می‌کند.
√ آزمایش خون می‌تواند به تشخیص نشانه‌های عفونت، مانند تعداد غیرطبیعی سلول‌های سفید خون کمک کند.
√ برونکوسکوپی که در این روش یک لوله نازک با نور و دوربین وارد دهان، نای و ریه شده و به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل ریه‌ها را مشاهده نماید.
ادامه مطلب -> کلیک کنید
بهترین زمان برای مصرف انواع ویتامین و مزیت‌های آن
√ پالس اکسی‌متری برای محاسبه مقدار اکسیژن جریان خون
راههای درمان این بیماری در شرایط مختلف
درمان برونکوپنومونی به نوع عفونت و شدت بیماری بستگی دارد. استراحت کردن و مصرف دارو می‌تواند برای درمان برونکوپنومونی خفیف، کمک کننده باشد اما در موارد شدید نیاز به درمان‌های دیگری می‌باشد. اگر برونکوپنومونی ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشکان مصرف آنتی بیوتیک‌ها را بیمار توصیه می‌نمایند زیرا این داروها موجب از بین رفتن باکتری‌های مضر در ریه‌ها می‌شوند. هنگام مصرف آنتی بیوتیک‌ها باید به دقت دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کرده و دوره مصرف دارو را کامل کنید. آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی عفونت‌های ویروسی تاثیر نداشته، از این رو برای درمان برونکوپنومونی ویروسی پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی برای افراد مبتلا به آنفولانزا تجویز کند. برونکوپنومونی اگر ناشی از ویروس باشد، معمولا پس از گذشت 1 تا 3 هفته درمان می‌شود. برای افراد مبتلا به برونکوپنومونی قارچی نیز ممکن است تجویز پزشک استفاده از داروهای ضدقارچی باشد. جهت بهبود این بیماری فرد باید موارد زیر را به دقت رعایت نماید:
استراحت کردن
نوشیدن مقدار زیادی مایعات جهت کمک کردن به کاهش مخاط و ناراحتی هنگام سرفه
مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
جهت پیشگیری از ایجاد این مشکل چه باید کرد؟
واکسیناسیون از برخی انواع برونکوپنومونی جلوگیری می‌کند. انجمن آمریکایی ریه (ALA) توصیه می‌کند که کودکان زیر 5 سال و بزرگسالانی که بیش از 65 سال دارند باید جهت واکسینه شدن برونکوپنومونی که توسط باکتری ایجاد می‌گردد، به پزشک مراجعه نمایند. ALA همچنین موارد زیر را به بیماران توصیه می‌کند:
واکسینه شدن در برابر سایر بیماری‌های که می‌تواند منجر به پنومونی شوند مانند آنفولانزا و سرخک
مشورت با پزشک در مورد راههای جلوگیری از پنومونی و سایر عفونت‌ها
شستشوی دست‌ها به صورت منظم جهت جلوگیری از میکروب‌ها
درک و شناخت علائم پنومونی
همچنین بخوانید:
نگاهی اجمالی به مقاله برونکوپنومونی
برونکوپنومونی نوعی پنومونی است که بر روی نایژه در ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. این وضعیت معمولا از یک عفونت باکتریایی حاصل می‌شود، اما عفونت های ویروسی و قارچی نیز می‌توانند باعث ایجاد آن گردند. علائم ممکن است متفاوت باشند، اما اغلب شامل سرفه، دشواری تنفس و تب هستند. برونکوپنومونی در صورت عدم درمان یا در افراد خاص، می‌تواند جدی و گاهی اوقات به مرگ منجر شود. این بیماری در کودکان، افراد مسن و کسانی که شرایط خاص دیگری دارند، بسیار خطرناک است. درمان بسته به شدت عفونت، متفاوت است. واکسیناسیون می‌تواند به محافظت از افراد مبتلا به برونکوپنومونی کمک کند.
منبع: hakimbashii
